week 07-2024: (door Roger)
‘Vanuit de zijbeuk’ is de vaste column op de zaterdag, die afwisselend wordt ingevuld door kapelaan Roger en Mat. Ze geven zo hun eigen kijk op persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen in ons dorp, binnen de kerk of in ‘de grote wereld’. De ene keer ernstig, dan puntig en uitdagend en een volgende keer met een grote knipoog.
Huis van God, Huis van Mensen
De ‘sterspeler’ van de films van Don Camillo is voor mij persoonlijk:
het pratende Crucifix, het houten Kruisbeeld.
Camillo en het Christusbeeld zijn -in het Huis van God- vaak in theologische en pastorale discussies verwikkeld.
Meestal moppert Camillo, ook in het kerkgebouw, op een menselijke manier ;
en af en toe vermaant Christus begripvol zijn geliefde, soms koppige priester.
Als Camillo bijvoorbeeld een grote knuppel achter zijn rug verbergt, om ‘zijn gelijk te gaan halen’, dwingt Christus hem die weg te zetten.
“Met mijn handen dan?…” vraagt Camillo.
“Je handen zijn gezegend, Camillo…” antwoordt het kruisbeeld.
“Oké, alleen mijn handen…” mompelt de pastoor.
En schopt Peppone, met zijn niet-gezegende voeten, onder zijn kont.
Maar het pratende kruisbeeld zwijgt soms ook, koppig als Camillo zelf.
Keer op keer wendt Camillo zich tot zijn Heer. Ook als hij vanwege de zoveelste uit de hand gelopen kloppartij, wordt verplaatst naar een – in zijn ogen en woorden onterecht – ander dorp.
Dan zwijgt Christus, als ware Hij nog in het graf.
Pas als hij alles heeft afgelegd, zoals zijn Heer aan het kruis, mag hij terugkeren naar de kerk, in zijn geliefde plaats.
Hij draagt dan zijn Heer en zijn houten kruis letterlijk op zijn rug.
Eerst naar de plek van zijn zo ervaren ballingsoord, dan weer terug.
Na deze dubbele kruisweg maakt Camillo een zijdelingse opmerking naar Christus.
Niet meer in de hoop, antwoord te krijgen.
Hoogst verwonderd, krijgt hij het antwoord wel.
Een beetje boos, maar dolgelukkig vraagt de priester waarom Hij toch zo lang gezwegen heeft.
Het kruisbeeld antwoordt in de film: “Ik heb nooit tegen jou gezwegen, Camillo. Je hebt me waarschijnlijk alleen een hele tijd niet meer verstaan. Je was misschien teveel met andere dingen, en jezelf bezig, om Mij te willen horen.”
Het dorp, zoals van Camillo en Peppone, is niet meer.
De tijd, is verder gegaan.
De verhalen van Don Camillo zijn objectief bekeken, relieken uit de tijd van de jaren vijftig en zestig: zwart-wit. Een rammelend decor. Voorspelbare verhaallijnen. Stereotype karakters.
Toch, hebben ze ons nog iets te vertellen. Ook, voor onze huidige tijd.
Want… de innerlijk gehoorde stem (het ‘geweten’), én de persoonlijke reacties en herinneringen van medemensen aan dingen die gebeuren, zijn nooit objectief.
En daarom is de Meijelse kerk, het Godshuis (in het midden van de jaren ’50 door de inwoners weer opgebouwd, en recent door de dorpelingen weer gerenoveerd) overdag elke dag open – als thuis voor de mensen.
Roger
