week 24-2023: (door Mat)
‘Vanuit de zijbeuk’ is de vaste column op de zaterdag, die afwisselend wordt ingevuld door kapelaan Roger en Mat. Ze geven zo hun eigen kijk op persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen in ons dorp, binnen de kerk of in ‘de grote wereld’. De ene keer ernstig, dan puntig en uitdagend en een volgende keer met een grote knipoog.
Herinnering uit mijn vakbondsverleden
De recente berichten over het naderend massaontslag bij autofabrikant VDL Nedcar roepen bij mij vele herinneringen op aan een eerdere periode uit de Limburgse geschiedenis, waarbij duizenden arbeiders en beambten hun baan verloren: de sluiting van de Limburgse mijnen en het daarop volgende herstructureringsproces van medio ’60 tot eind jaren ’80. En in dat proces van herstructurering was uitgerekend DAF – de voorganger van datzelfde VDL Nedcar een van de belangrijkste reddingsboeien, waar vele honderden ex-mijnwerkers een nieuw emplooi vonden.
Bij dat herstructureringsproces was ik destijds – als secretaris van het NKV in Limburg, nadien de FNV – nadrukkelijk betrokken. Waar nu de werkgever en werknemers/vakbonden lijnrecht tegenover elkaar blijven staan en de loopgraven alsmaar dieper lijken te worden, trokken destijds de Limburgse overheid onder aanvoering van gouverneur Sjeng Kremers, werkgevers- en werknemersorganisaties zeer intensief met elkaar op. En natuurlijk waren er ook toen vaker stevige meningsverschillen en sloeg zelfs weleens de vlam in de pan. Alle partijen beseften maar al te goed, dat alleen gezamenlijk optrekken tot resultaat kon leiden. En nog steeds durf ik te stellen, dat die hoogtijdagen van het ‘Limburgse poldermodel’ een zegen zijn geweest voor die grootste herstructurering van de Limburgse werkgelegenheid ooit. Partijen bleven onder alle omstandigheden op hoofdlijnen aan hetzelfde eind van het touw trekken en dat zorgde voor maximale slagkracht. Ook heb ik toen ervaren, dat een passende grap dreigende spanning kan breken.
Een korte anekdote als voorbeeld hiervan, die ik kan me herinneren alsof het voorval gisteren heeft plaatsgevonden. Toen de eerdergenoemde gouverneur Kremers weer eens voor topoverleg met toenmalig minister-president Ruud Lubbers naar den Haag trok, zeulde hij een grote reiskoffer met zich mee. Lubbers kon al snel zijn nieuwsgierigheid niet bedwingen en informeerde bij Kremers,waar de reis heen ging.”Ik weiger om zonder resultaat naar Limburg terug te keren”, antwoordde Kremers “en ben daarom op alles voorbereid; zo nodig op meerdere overnachtingen hier in het Torentje”. En omdat ze beiden van katholieken huize waren, voegde hij er nog aan toe: “Bij het afscheid nemen van mijn vrouw vanmorgen heb ik haar nog toegevoegd:”Ben op alles voorbereid schat, want ik ken dag noch uur van mijn wederkeer”. Op het eind van de middag had Kremers een nieuwe deal op zak, waarmee hij kon thuiskomen in heel Limburg!
En natuurlijk zijn er toentertijd ook best verkeerde inschattingen gemaakt en is er soms geld terecht gekomen in volstrekt verkeerde projecten. Ze werkten echter niet als splijtzwam, maar brachten uiteindelijk partijen nog dichter bij elkaar. Van dat destijds – tot ver over de landsgrenzen – geroemde poldermodel is anno 2023 weinig meer over; ook in onze provincie niet.
Zo dreigde het – tot een paar dagen geleden – rond het naderend massaontslag mij VDL Nedcar in Born – helemaal mis te gaan. Met verhitte koppen stonden de partijen tegenover elkaar en de kloof leek niet meer te dichten. Waar Limburg in de jaren ’60-’70 patent leek te hebben op het overbruggen van tegenstellingen was niets te bespeuren. Gelukkig konden de kranten een paar dagen geleden berichten, dat rond een van de grote strijdpunten – het sociaal plan voor alle werknemers, die hun baan verliezen – een akkoord is bereikt. Één zwaluw maakt weliswaar nog geen lente, maar toch….
Mat
