‘Vanuit de zijbeuk’ is de vaste column op de zaterdag, die afwisselend door enkele mensen – betrokken bij onze parochie – wordt ingevuld. Ze geven zo hun eigen kijk op persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen in eigen dorp, binnen de kerk of in ‘de grote wereld’. De ene keer ernstig, dan puntig en uitdagend en een volgende keer met een grote knipoog.
Huis van God, Huis van Mensen
De sterspeler van de films van Don Camillo, is voor mij persoonlijk:
’t pratende Crucifix, het houten Kruisbeeld.
Camillo en het Christusbeeld zijn, in het Huis van God, vaak in theologische discussies verwikkeld.
Meestal moppert Camillo, ook in het kerkgebouw, op een menselijke manier;
en af en toe vermaant Christus begripvol zijn geliefde, soms koppige priester.
Als Camillo bijvoorbeeld een grote knuppel achter zijn rug verbergt, om ‘zijn gelijk te gaan halen’, dwingt Christus hem die weg te zetten.
“Met mijn handen dan?…” vraagt Camillo.
“Je handen zijn gezegend, Camillo…” antwoordt het kruisbeeld.
“Oké, alleen mijn handen…” mompelt de pastoor.
En schopt Peppone met zijn niet-gezegende voeten onder zijn kont.
Maar het pratende kruisbeeld zwijgt soms ook, koppig als Camillo zelf.
Keer op keer wendt Camillo zich tot zijn Heer. Ook als hij vanwege de zoveelste uit de hand gelopen kloppartij, wordt verplaatst naar een – in zijn ogen en woorden onterecht – ander dorp.
Dan zwijgt Christus, als ware Hij nog in het graf.
Pas als hij alles heeft afgelegd, zoals zijn Heer aan het kruis, mag hij terugkeren naar de kerk, in zijn geliefde plaats.
Hij draagt dan zijn Heer en zijn houten kruis letterlijk op zijn rug.
Eerst naar de plek van zijn zo ervaren ballingsoord, dan weer terug.
Na deze dubbele kruisweg maakt Camillo een zijdelingse opmerking naar Christus.
Niet meer in de hoop antwoord te krijgen.
Hoogst verwonderd, krijgt hij het antwoord wel.
Een beetje boos, maar dolgelukkig vraagt de priester waarom Hij toch zo lang gezwegen heeft.
Het kruisbeeld antwoordt in de film: “Ik heb nooit tegen jou gezwegen, Camillo. Je hebt me waarschijnlijk alleen een hele tijd niet meer verstaan. Je was misschien teveel met andere dingen, en jezelf bezig, om Mij te willen horen.”
Het dorp, zoals van Camillo en Peppone, is niet meer.
De vooruitgang heeft haar opgeslokt.
De verhalen van Don Camillo zijn objectief bekeken relieken uit de tijd van de jaren vijftig en zestig: zwart-wit, rammelend decor, voorspelbare verhaallijnen, stereotype karakters.
Toch, hebben ze ons nog iets te vertellen.
Zoals ook in de zomermaanden juli en augustus te zien is, in het Truijenhof van Heemkunde-vereniging Medelo, voor mensen van buiten Meijel. En, voor de inwoners zelf. En het museum in het naburige Neerkant zegt zelfs, dat de techniek ‘een ziel heeft’.
Want… de innerlijk gehoorde stem, en de persoonlijke herinnering van medemensen, is nooit objectief.
En daarom is de Meijelse kerk, het Godshuis (in het midden van de jaren ’50 door de inwoners weer opgebouwd, en onlangs door de dorpelingen gerenoveerd) overdag elke dag open – als thuis voor de mensen.
Ook, of juist nu, in deze zomer-vakantiemaanden…
Roger
