week 16-2024: (door Mat)
‘Vanuit de zijbeuk’ is de vaste column op de zaterdag, die afwisselend wordt ingevuld door kapelaan Roger en Mat. Ze geven zo hun eigen kijk op persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen in ons dorp, binnen de kerk of in ‘de grote wereld’. De ene keer ernstig, dan puntig en uitdagend en een volgende keer met een grote knipoog.
Werk en kerk
In mijn werkzame leven was het in vele Limburgse clubs en organisaties met een katholieke signatuur ‘regel’, dat tijdens de jaarvergadering van plaatselijke afdelingen de geestelijk adviseur zich tot de leden richtte. Binnen de toenmalige ‘standsorganisaties’ Middenstand, Boeren en Werknemers was het daarnaast algemeen gebruik dat ook een bestuurder van hun provinciale organisatie daar het woord voerde. Ik denk, dat ik destijds in de periode januari – april hier toch al gauw zo’n 20 á 30 avonden mee ‘beschäftigt’ was. Ik heb in die jaren dan ook een grote verscheidenheid aan pastoors en kapelaans leren kennen: van zeer behoudend tot heel vooruitstrevend. Ik kwam pastoors tegen , die tussen de mensen stonden en anderen met een gedrag van ‘er boven te staan’. ‘Vervelende types’ waren voor mij degenen, die zich – vooral in de jaren ’70 – publiekelijk met het interne vakbondsbeleid meenden te moeten bemoeien. Het waren de jaren, waarin zich langzaam maar zeker het samengaan van NVV en NKV ging aftekenen. De ‘bemoeials’ waren vooral te vinden onder de aanhangers van Joh. Gijsen, die in 1972 tot bisschop werd benoemd en voor grote tweespalt in katholiek in Limburg zorgde. Onder hen waren zelfs ‘heren’, die de tijden van het Katholieke Mandement van 1954 wilden doen herleven! De Nederlandse bisschoppen verboden in dat Mandement katholieken om lid te zijn van een socialistische organisatie. Zelfs het luisteren naar de VARA werd verboden. Het zwaarste drukmiddel, dat door de bisschoppen werd ingezet om gelovigen politiek en maatschappelijk te beïnvloeden, was de dreiging om katholieken, die ‘over de schreef gingen’ de sacramenten te onthouden. Ik herinner me nog, dat het eens – na weer zo’n bemoeizuchtig verhaal van een dorpspastoor – aardig uit de hand liep. Ik permitteerde me om in reactie daarop – in nogal stevige bewoordingen – aan te geven hoe ik over het beleid van Gijsen en zijn kompanen dacht. Mijnheer pastoor vertrok demonstratief, nog voor ik was uitgesproken en ik bleef achter met een verdeeld gezelschap. Er waren er die schande spraken over mijn uitlatingen en anderen, die zich vierkant achter mij opstelden. Overigens waren er onder de ‘schandesprekers’ naderhand ook wel mensen, die ik op mijn hand kreeg, toen ik hen vertelde, dat ik nooit over het beleid van de kerk begonnen zou zijn, als de pastoor zich niet zo nadrukkelijk met het op stapel staande samengaan van NKV en NVV was gaan bemoeien.
Het voorval kreeg nog een staartje. Enkele weken na dit voorval vertelde hoofdaalmoezenier Frans Sampers me, dat hij vanuit het ‘bisschoppelijk paleis’ ‘opdracht’ had gekregen me ernstig toe te spreken over het voorval op die bewuste avond. Hij deed dat, met het van hem oh zo bekende lachje op zijn gezicht, als zich dit soort situaties voordeden. U moet immers weten dat de aalmoezeniers in Limburg vierkant achter het beleid van de NKV-leiding stonden en dit ook openlijk steunden.
Het tegengestelde met de net genoemde pastoor heb ik overigens ook regelmatig meegemaakt. Zo was er een pastoor, die me na afloop van de bijeenkomst uitnodigde om op de pastorie nog even na te praten en samen een glas te drinken. Van het glas wijn heb ik genoten, de erbij behorende sigaar vriendelijk afgewezen.
Mat
