‘Vanuit de zijbeuk’ is de vaste column op de zaterdag, die afwisselend door enkele mensen – betrokken bij onze parochie – wordt ingevuld. Ze geven zo hun eigen kijk op persoonlijke ervaringen en gebeurtenissen in eigen dorp, binnen de kerk of in ‘de grote wereld’. De ene keer ernstig, dan puntig en uitdagend en een volgende keer met een grote knipoog.
Goed en kwaad
Begin jaren negentig kwamen een flink aantal Limburgse provincie- en gemeentebestuurders zwaar onder vuur te liggen. Vele tientallen gevallen van corruptie, omkoping en fraude raakten bekend. Elders in het land werd onze provinciehoofdstad zelfs omgedoopt tot het ‘Palermo aan de Maas.’ Ho, ho denk ik dan wel eens: ook de rest van het land is niet vrij van het net genoemde gedrag.’
De journalist Joep Dohmen schreef er in 1995 een ontluisterend boek over: ‘De Vriendenrepubliek’. Ik heb het er – voor deze column – nog eens bij genomen. Hij beschrijft en analyseert daarin het uitgebreide netwerk van smeergelden, gratis reisjes en wederdiensten dat met name bouw- en wegenbouwbedrijven, politici en ambtenaren in Limburg in de loop van de jaren ’60, ’70 en ’80 vooral boven Zuid-Limburg hadden gesponnen.
En dat gebrek aan bestuurlijke integriteit blijft als een onwelriekende geur boven ons bronsgroene eikenhout hangen. Als we landelijk in het nieuws komen, is dat nog regelmatig vanwege gesjoemel en belangenverstrengeling. Of heeft het minstens de schijn daarvan. Zo raakte verleden jaar bekend, dat onze provincie opvallend vaak – buiten de geldende regels om – oud-bestuurders inhuurt voor goedbetaalde klusjes. En onlangs nog waren er weer berichten over het gesjoemel met bouwkavels in het kader van de regeling ‘Ruimte voor ruimte’.
De oorzaak dat het in onze Vriendenrepubliek gaat, zoals het gaat, zijn volgens mensen uit wetenschap en journalistiek terug te voeren naar ons verleden. Dat is er een van vreemde overheersing, verdeeldheid, wantrouwen en achterstelling. Nog steeds hebben we hier een minderwaardigheidscomplex en het gevoel niet gelijkwaardig behandeld te worden. Ook de politieke monocultuur – één partij die het voor het zeggen heeft – waarvan in deze provincie lange tijd sprake was, heeft deze vriendjespolitiek met al haar kwalijke gevolgen in de hand gewerkt. Maar als klap op de vuurpijl duikt ook nu nog steeds weer het verhaal op, dat de scheidslijn tussen goed en kwaad in Limburg minder scherp getrokken wordt dan in de rest van het land. En dat is terug te voeren naar het katholiek geloof, dat hier altijd sterk overheerst heeft. Een scheve schaats rijden? Geen nood: er is immers altijd nog de biecht! Met de zegen van pastoor kun je het leven zo weer oppakken en de scheve schaatsen opnieuw onderbinden.
De langdurige overheersing van één politieke partij en het bestaan van het instrument van de biecht , hebben hier destijds de grens tussen goed en kwaad steeds verder doen vervagen, aldus die wetenschappers. Intussen is ook in Limburg die één-partij-cultuur echter verdwenen en wordt er nauwelijks nog gebruik gemaakt van de biechtstoel. Bij een aantal mensen – met name in het politieke circuit – is ‘het kwaad’ echter blijkbaar diep ingesleten!
Mat
