‘Vanuit de zijbeuk’ is de vaste column op onze weblog die afwisselend door enkele mensen uit onze parochie wordt ingevuld. Ze geven zo hun eigen kijk op gebeurtenissen in ons eigen dorp of ‘de grote wereld’. De ene keer puntig en uitdagend, dan weer met een grote knipoog.
Duidelijkheid versus verantwoordelijkheid
Ja, er was vroeger sprake van een hoge mate van duidelijkheid. De kerk bepaalde in wezen wat wel en niet mocht in dit aardse leven en voor de kinderen fungeerde moeder als de toezichthouder op dit gewenste gedrag. Als zoon van een arbeider werd het je verder al snel duidelijk dat ook jij voorbestemd was om als arbeider door het leven te gaan. Aspiraties om je hieraan te ontworstelen moest je maar niet teveel hebben: Wie als dubbeltje geboren was, werd nooit een kwartje!
De rolverdeling in een arbeidersgezin was ‘kraakhelder’. De pap bracht met buitenshuis werken het geld binnen en met dat – vaak weinige – geld moest de mam het huishouden bestieren. De opvoeding van de – vaak vele – kinderen behoorde eveneens tot haar – vaak – moeilijke taak. En hadden die laatsten het weer eens écht te bont gemaakt, dan verscheen de pap op het toneel om met harde hand de orde te herstellen…
In dat vaste rolpatroon waren de vrijheden overigens wel oneerlijk verdeeld. Als de pap van het werk thuis kwam gooide hij zijn ‘pukkel’ in een hoek en stond het eten op tafel. Na het eten was er een makkelijke stoel en wilde hij het liefst niet teveel lastig gevallen worden. Op zondag gingen veel van deze mannen ‘nao de Hòmmis’ naar het café en ’s middags naar het voetballen.
De mam kwam in dat drukke huishouden nauwelijks toe aan een uurtje rust. Op zondag naar de vroegmis en daarna wachtte haar – ook op de rustdag – weer de dagelijkse bezigheden en de kinderen. Het enige verzetje op de zondag was vaak een uurtje met het kroost naar opa en oma (als de pap nao de Hòmmis in het café zat of ’s middags langs het veld stond). Maar het was allemaal héél duidelijk, nietwaar?
De panelen zijn intussen aardig gaan schuiven.
In veel jonge gezinnen speelt de kerk nog maar een marginale rol. Man en vrouw kiezen vaak beiden voor een carrière buitenshuis en daarmee voor inkomen. Na school is er voor de kinderen de buitenschoolse opvang of opa en oma. Wie van beide ouders het eerste thuis is, gaat het eten bereiden. De consequentie van die dubbele baan is namelijk, dat ook beide partners huishoudelijke taken vervullen. En dat beperkt zich heus niet tot alleen eten klaarmaken. Ook de opvoeding van de kids is een gezamenlijke taak.
Ik opende deze column met een verwijzing naar de hoge mate van duidelijkheid in vroegere jaren. Met de catechismus in de hand had de kerk voor iedereen de grenzen tussen goed en kwaad scherp getrokken en in het verlengde daarvan ook die in werk en opvoeding. Tegenwoordig heeft de catechismus plaats gemaakt voor eigen en gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Natuurlijk zijn er ook waardevolle zaken verloren gegaan. Maar één ding mag duidelijk zijn: ik prefereer sterk de hedendaagse gezamenlijke verantwoordelijkheid boven de door anderen opgelegde duidelijkheid !
Huub
